Ֆիզիկա 2018-2019

10/05/19
Տարրական մասնիկներ

Տարրական մասնիկները, ըստ տերմինի ճշգրիտ նշանակության՝ սկզբնային, անբաժանելի, ներքին կառուցվածք չունեցող մասնիկներ, որոնցից կազմված է ամբողջ մատերիան: Տարրական մասնիկների ֆիզիկայի ձևավորմանն էապես նպաստել են ռադիոակտիվության հայտնագ ործումն ու ուսումնասիրումը և, հատկապես, է․ Ռեզերֆորդի փորձերը, որոնց շնորհիվ 1911 թվականին հայտնագործվել են ատոմային միջուկները, իսկ 1919 թվականին բացահայտվել է, որ պրոտոնները մտնում են միջուկների կազմի մեջ։ Տարրական մասնիկների փոխազդեցությունները դրսևորվում են նրանց փոխադարձ կլանման և առաքման, ցրման կամ տրոհման պրոցեսներում։ Փոխազդեցությունների առաջին քվանտային տեսությունը եղել է քվանտային էլեկտրադինամիկան՝ էլեկտրամագնիսական փոխադզեցության տեսությունը, որը դեռևս 1920-ական թթ․ ձևակերպել է Պ․ Դիրակը, իսկ վերջնականորեն մշակել են Ռ․ Ֆեյնմանը, Ցու․ Շվինգերը և Ս․ Տոմոնագան, 40-50-ական թթ․։ Այն նախատիպ է ծառայել տարրական մասնիկների մյուս՝ ուժեղ և թույլ փոխազդեցությունների տեսական նկարագրման համար։ Պրոտոնի չափերի կարգի հեռավորությունների վրա ուժեղ, էլեկտրամագնիսական և թույլ փոխազդեցությունների ինտենսիվությունները հարաբերում են ինչպես 1։102։ 105։ Ուժեղ փոխազդեցության դրսևորում են, օրինակ, այն ուժերը, որոնք պահում են պրոտոնները և նեյտրոնները միջուկի ներսում։

03/05/19

Ատոմի միջուկի կառուցվածքը

Ատոմը կազմված է միջուկից և էլեկտրոնային թաղանթից: Ատոմն էլեկտրաչեզոք է, քանի որ էլեկտրոնների գումարային լիցքը համակշռում է միջուկի դրական լիցքը: Ատոմի միջուկը ունի բարդ կառուցվածք. այն բաղկացած է առանձին մասնիկներից, որոնք կոչվում են նուկլոններ: Տարբեր ատոմների միջուկները պարունակում են տարբեր թվով պրոտոններ: Ատոմի միջուկի զանգվածը հավասար չէ, այլ ավելի մեծ է այն կազմող պրոտոնների գումարային զանգվածից: Հետևաբար ատոմների միջուկներում բացի պրոտոններից կան նաև այլ մասնիկներ: Ատոմի միջուկը կազմված է պրոտոններից և նեյտրոններից: Պրոտոնների թիվը միջուկում համընկնում է Մենդելեևի քիմիական տարրերի աղյուսակում տվյալ տարրի կարգաթվի՝ Z-ի հետ: Կարգաթվի հետ է համընկնում նաև ատոմում էլեկտրոնների թիվը: Նեյտրոնների թիվը միջուկում նշանակում են N տառով:

26/04/19

Ճառագայթաակտիվություն

Ճառագայթումն էներգիայի տեղափոխության տարատեսակ է: Ճառագայթման էներգիայի որոշ տեսակներ, օրինակ՝ ռադիոազդանշաններն ու լույսը, տարածության մեջ տեղաշարժվում են ալիքներով (հաճախ՝ անտեսանելի): Ճառագայթման այլ տեսակներ մանրագույն մասնիկներ են, որոնք վիթխարի արագություններով դուրս են ժայթքում ատոմից: Ողջ Տիեզերքում տարածվող տիեզերական ճառագայթները բաղկացած են այդպիսի մանրագույն մասնիկներից:

Ճառագայթում առաջանում է Տիեզերքում կատարվող տարբեր շարժընթացների և առանձին նյութերի տրոհման հետևանքով: Այն նյութերը, որոնք տրոհվում են ճառագայթելով, կոչվում են ճառագայթաակտիվ:

Ճառագայթաակտիվ նյութերի բաղադրության մեջ մտնող ատոմները մանրագույն ենթաատոմական մասնիկներ ճառագայթելու հետևանքով, որպես կանոն, փոխարկվում են այլ ատոմների: Գոյություն ունի ենթաատոմական մասնիկների 2 տեսակ՝ ալֆա-մասնիկներ և բետա-մասնիկներ: Առաջիններն ավելի դանդաղ են շարժվում, որովհետև ծանր են և ավելի մեծ էներգիա են կրում: Ալֆա-մասնիկները հեշտությամբ կորցնում են իրենց էներգիան. դրանց կարելի է կանգնեցնել պարզապես թղթի հաստ թերթով: Բետա-մասնիկներն անհամեմատ թեթև են և կարող են անցնել նույնիսկ ալյումինի թիթեղի միջով:

Ճառագայթաակտիվ նյութերն արձակում են նաև գամմա-ճառագայթներ: Դրանք կարճալիք էլեկտրամագնիսական ալիքներ են և կարող են թափանցել նույնիսկ մի քանի սանտիմետր հաստության կապարի շերտի միջով: Գամմա-ճառագայթները սահմանակից են ռենտգենյան ճառագայթներին: Բժիշկները երբեմն միջուկային ճառագայթումը կիրառում են քաղցկեղային ուռուցքները ոչնչացնելու համար:

19/04/19

Օպտիկական սարքեր-մանրադիտակ, հեռադիտակ, ատղադիտակ, լուսանկարչական ապարատ

Էլեկտրոնային մանրադիտակ

Էլեկտրոնային մանրադիտակում ճառագայթման աղբյուրը արագ էլեկտրոնների հոսքն է, որն առաջանում է շիկացած կաթոդից դուրս թռչող էլեկտրոնները մի քանի հազար վոլտ պոտենցիալների տարբերություն ունեցող էլեկտրական դաշտում արագացնելիս։ Ժամանակակից էլեկտրոնային մանրադիտակի լուծունակությունը, որը A-ի կարգի մեծություն է, մի քանի հազար անգամ գերազանցում է լավագույն օպտիկական մանրադիտակի լուծունակությունը։ Մանրադիտակի օպտիկական համակարգը բաղկացած է տարբեր տեսակի էլեկտրոնային ոսպնյակներից։ Պատկերի ստացման եղանակից կախված՝ էլեկտրոնային մանրադիտակները լինում են. թափանցունակ, ռաստրային, էմիսիոն, անդրադարձնող, հայելային և ստվերային։ Թափանցունակ մանրադիտակում պատկեր ստացվում է այն դեպքում, երբ առարկայի միջով էլեկտրոնների փունջ է անցնում։

Առաջին, մոտ 100 անգամ խոշորացված պատկերն ստացվում է առարկայական ոսպնյակի պատկերների հարթության վրա։ Այնուհետև այդ պատկերը խոշորացվում է միջանկյալ և պրոյեկտող ոսպնյակներով։ Վերջնական պատկերն ստացվում է լյումինաֆորով պատած էկրանի վրա։ Թափանցունակ մանրադիտակով (լուծունակությունը 8-50 Å է) կարելի է ուսումնասիրել դիսպերս համակարգերը (փոշի, սուսպենզիա) կամ այնպիսի առարկաներ, որոնց միջով անցնելիս էլեկտրոնները միայն մասնակիորեն են կլանվում (100 կվ պոտենցիալների տարբերության դեպքում հնարավոր է ուսումնասիրել մինչև 1500-2000 Å հաստության առարկաներ)։ Բյուրեղային բարակ նմուշների դիֆրակցիոն բնույթի պատկերներով հետազոտում են դիսլոկացիաներն ու բյուրեղային ցանցի այլ խախտումները։

Թափանցունակ մանրադիտակից բացի լայն կիրառություն ունեն նաև այն էլեկտրոնային մանրադիտակները, որոնցով կարելի է անմիջականորեն հետազոտել հաստ առարկաների կառուցվածքը։ Այդպիսին է ռաստրային էլեկտրոնային մանրադիտակը, որի մեջ նմուշը կետ առ կետ ճառագայթվում է որոշակի ձևով շարժվող էլեկտրոնային զոնդով։ Զոնդի հետ հպման յուրաքանչյուր կետում առաջանում է մի քանի տեսակի ճառագայթում, որի շնորհիվ էլ էլեկտրոնաճառագայթային խողովակի էկրանի վրա ստացվում է առարկայի խոշորացված պատկերը։

12/04/19

Ոսպնյակներ, առարկայի պատկերի կառուցումը բարակ ոսպնյակում

Լույսի անդրադարձման և բեկման երևույթները օգտագործվում են լուսային ճառագայթների տարածման ուղղությունը փոխելու նպատակով՝ տարբեր օպտիկական սարքերում, ինչպիսիք են մանրադիտակը, աստղադիտակը, խոշորացույցը, լուսանկարչական ապարատը և այլն:

Ոսպնյակ է կոչվում թափանցիկ, սովորաբար ապակե մարմինը, որը երկու կողմից սահմանափակված է գնդային մակերևույթներով: Ըստ իրենց ձևի՝ ոսպնյակները լինում են ուռուցիկ և գոգավոր: Ուռուցիկ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավելի հաստ է, քան եզրերը:

Գոգավոր են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասն ավերի բարակ է, քան եզրերը: Բարակ են այն ոսպնյակները, որոնց միջին մասը (հաստությունը) զգալիորեն փոքր է նրանց սահմանափակող գնդային մակերևույթների շառավիղներից: Ոսպնյակն ունի 1 գլխավոր և բազմաթիվ երկրորդային օպտիկական առանցքներ:

Եթե ուռուցիկ ոսպնյակի նյութի բեկման ցուցիչն ավելի մեծ է միջավայրի բեկման ցուցիչից, օրինակ եթե միջավայրն օդն է, իսկ ոսպնյակը ապակի, ապա ուռուցիկ ոսպնյակը հավաքող է:

Ոսպնյակը հավաքող է, եթե նրա վրա ընկնող ճառագայթների փունջը ոսպնյակով անցնելուց հետո հավաքվում է մեկ կետում:

05/04/19

Լույս, լույսի տարածումը համասեռ միջավայրում

Լույսը շատ կարևոր դեր է կատարում մարդու կյանքում: Լույսի շնորհիվ մենք կարողանում ենք ճանաչել մեզ շրջապատող աշխարհը:

Լույսի վերաբերյալ առաջին գիտնական տեսությունը սեղծել է Իսահակ Նյուտոնը, XVII դարում: Ըստ Նյուտոնի` լույսը կազմված է փոքրիկ մասնիկներից` կոպուսկուլներից, որոնք լուսատու մարմինը, օրինակ` Արեգակը, վառվող մոմի բոցը և այլն, առաքում է բոլոր ուղղություններով` ուղիղների կամ ճառագայթների երկանյքով: Եթե այդ ճառագայթներն ընկնում են մեր աչքի մեջ , ապա տեսնում ենք լուսատու առարկան: Գրեթե միաժամանակ հոլանդացի գիտնական Քրիստիան Հյուգենսն առաջարկել է լույսի ալիքային տեսանյութը:

Բազմաթիվ փորձեր և դիտումներ ցույց են տալիս, որ թափանցիկ համասեռ միջավայրում լուսային ճառագայթներն ուղիղ գծեր են: Օրինակ` տեսած կլինեք, թե ինչպես են լուսավորում սենյակի օդի փոշու մասնիկները պատուհանից ընկնող Արեգակի ճառագայթներով լուսավորվելիս: Այն ուղիղ գծերը, որոնք մեզ երևում են , որոշակի պատկերացում են տալիս Արեգակի ճառագայթների մասին:

1. Ի՞նչ է լույսը՝ ըստ Նյուտոնի և ըստ Հյուգենսի։

Ըստ Նյուտոնի լույսի աղբյուրի առաքած մասնիկը տարածվում է բոլոր ուղղություններով։

Ըստ Հյուգենսի լույսի աղբյուրը առաքում է առաձգական ալիքներ։

2. Ո՞ր լուսային աղբյուրն են անվանում լույսի կետային աղբյուր։

Եթե լուսատու մարմնի չափերը փոքր են մինչև եկրանի հեռավորությունից, ապա այդպիսի լույասին աղբյուրները կոչվում են լույսի կետային աղբյուր։

3. Լույսի ի՞նչ բնական և արհեստական աղբյուրներ գիտեք։

Բնական լույսի աղբյուրներ- արև, կայծակ, լուսատիտիկներ

Արհեստական լույսի աղբյուրներ- լազեր, էլեկտրական լամպ

4. Ինչպե՞ս է տարածվում լույսը համասեռ միջավայրում։

Լույսի համասեռ տարածումը տեղի է ունենում թափանցիկ միջավայրում և լույսը ուղղագիծ է տարածվում։

5. Ինչպե՞ս են առաջանում ստվերը և կիսաստվերը։

Ստվերն այնտեղ է, որտեղ չի ընկնում լույսի աղբյուրի լույսը։

Եթե լույսը միայն որոշ լետերից է ընկնում առաջանում է կիսաստվեր։

29/03/19

Լույսի անդրադարձումը, բեկումը: Օրենքները

Լույսը ընկնելով մարդու աչքի մեջ առաջացնում է տեսողական զգացողություն, որի հետևանքով մենք տեսնում ենք լույսի աղբյուրը և բոլոր այն մարմիններն ու մակերևույթները, որոնք անդրադարձնում են իրենց վրա ընկնող լուսային ճառագայթները: Լավ անդրադարձնող մակերևույթ է հայելին: Լույսի անդրադարձումը ենթարկվում է որոշակի օրենքի, որը հայտնագործել է Հին Հունաստանի գիտնական Էվկլիդեսը:

Ընկնող ճառագայթի և անդրադարձնող մակերևույթին տարված ուղղահայացի միջև կազմած անկյունը կոչվում է անկման անկյուն: Անդրադարձած ճառագայթի և անդրադարձնող մակերևույթին տարված ուղղահայացի միջև կազմած անկյունը կոչվում է անդրադարձման անկյուն:

22/03/19

Էլեկտրամագնիսական մակածում

Փոփոխական մագնիսական դաշտը հաղորդիչ կոնտուրում ստեղծում է էլեկտրական հոսանք:

Որքան արագ շարժվի մագնիսը այնքան մեծ կլինի առաջացող հոսանքի ուժը: Մագնիսը կոճի մեջ անշարժ պահելիս հոսանքը դադարում է:

Ուստի.էլեկտրական հոսանքի առաջացման պատճառը կոճ թափանցող մագնիսական գծերի թվի փոփոխությունն է:
Հաղորդիչ կոնտուր թափանցող մագնիսական գծերի թվի փոփոխման հետևանքով փակ կոնտուրում էլեկտրական հոսանքի առաջացման երևույթը կոչվում է էլեկտրա-մագնիսականկան մակածում, իսկ առաջացած հոսանքը՝ մակածման հոսանք:

15/03/19

Մագնիսական դաշտի ազդեցությունը հոսանքակիր շրջանակի վրա, էլեկտրաշարժիչ

Տարբեր էլեկտրական սարքերում մեծ կիրառություն ունեն նաև էլեկտրաշարժիչները, որտեղ օգտագործվում է մագնիսական դաշտի ազդեցությունը հոսանքակիր շրջանակի վրա:

Մագնիսական դաշտի պտտող ազդեցության շնորհիվ էլեկտրաշարժիչները էլեկտրական էներգիան վերափոխում են մեխանիկականի և կատարում՝ մեխանիկական աշխատանք:

Էլեկտրաշարժիչի հիմանական մասերն են մագնիսը (էլեկտրամագնիսը) և մետաղալարի փաթույթը (խարիսխը)` բաղկացած մեծ թվով գալարներից, որոնք տեղադրված են երկաթե գլանի մակերևույթին արված ակոսների մեջ: Էլեկտրամագնիսը սնուցվում է հոսանքի նույն աղբյուրից, ինչ խարիսխի փաթույթը: Երբ փաթույթի միջով սկսում է հոսանք անցնել, մագնիսական դաշտը պտտեցնում է խարիսխը և շարժիչը սկսում է աշխատել:

Էլեկտրամագնիսները հանդիսանում են տարբեր կենցաղային սարքերի հիմնական մասը:

22/02/19

Էլեկտրամագնիսներ

Երկաթե միջոկով կոճն անվանում են էլեկտրամագնիս:

Էլեկտրամագնիսները ունեն ավելի մեծ կիռարություններ քան հաստատուն մագնիսները, քանի որ.

1. էլեկտրամագնիսները հաստատուն մագնիսների համեմատությամբ ավելի հզոր են:

2. ցանկացած պահին էլեկտրամագնիսը կարելի անջատել կամ միացնել:

3. էլեկտրամագնիսի մագնիսական դաշտը կարելի հեշտությամբ փոփոխել:

Էլեկտրամագնիսները լինում են տարբեր ձևի, չափերի և մեկի փոխարեն կարող են պարունակել մի քանի կոճ:

Էլեկտրամագնիսները լայն կիրառություն ունեն տեխնիկայում, արդյունաբերության մեջ և ռադիոէլեկտրոնիկայում:

15/02/19

Հոսանքի մագնիսական դաշտը

Մագնիսական դաշտը ստեղծվում է շարժվող լիցքերի (հոսանքների) կողմից, նրանց շուրջը, և ազդում է շարժվող լիցքերի (հոսանքների) վրա՝ մագնիսական ուժերով:

Էլեկտրական հոսանքը կարելի համարել մագնիսական դաշտի առաջացման աղբյուր. որքան մեծ է հոսանքի ուժը, այնքան հզոր է նրա ստեղծած մագնիսական դաշտը: Լիցքերի շարժումով են պայմանավորված նաև հաստատուն մագնիսի մագնիսական հատկությունները:

Մագնիսական դաշտը մեր ձգայարաններով անմիջականորեն չենք ընկալում, սակայն կարող ենք այն դարձնել տեսանելի երկաթի խարտուքի միջոցով:

Մագնիսը մոտեցնելիս, ստվարաթղթի վրա ցանած երկաթի խարտուքի մասնիկները վեր են ածվում փոքրիկ մագնիսկան սլաքների և դասավորվում են որոշակի գծերի երկայնքով ստեղծելով մագնիսկան դաշտի պատկերներ:

Այն գծերը, որոնց երկայնքով դասավորվում են մագնիսկան դաշտում տեղադրված մագնիսկան սլաքները, կոչվում են մագնիսկան գծեր:

Հոսանքի մագնիսական դաշտը կարելի ուժեղացնել հոսանքակիր հաղորդչին պտտվող գալարների ձև տալով: Արդյունքում ստացված հոսանքակիր կոճը կոչվում է սոլենոիդ:

Սոլենոիդի ստեղծած մագնիսական դաշտը պատկերված  է նկարում, որից երևում է, որ մագնիսական գծերը խիտ են սոլենոիդի մեջ, hետևաբար մագնիսական դաշտն այնտեղ ուժեղ է և համասեռ:

08/02/19

Երկրի մագնիսական դաշտը, կողմնացույց

Կողմնացույցի հիմնական մասը սայրի վրա ազատորեն պտտվող մագնիսական սլաքն է: Սայրի չբթանալու համար այն ամրացվում է հատուկ հարմարանքով՝ բարձրացված դիրքում: Ընդունված է կողմնացույցի ցուցնակի վրա հորիզոնի կողմերը նշել N, S, E, W տառերով: Կողմնացույցի տուփը պտտելով այնպես, որ ցուցնակի՝ հյուսիսային բևեռին, որոշում են հորիզոնի կողմերը տվյալ վայրում: Երկիրը մի հսկայական մագնիս է, որի մագնիսական դաշտի գծերի ուղղությամբ էլ ուղղվում է կողմնացույցի սլաքը տարածության տվյալ կետում:

Երկրի հյուսիսային աշխարհագրական բևեռի մոտ նրա մագնիսական դաշտի հարավային բևեռն է, իսկ հարավային աշխարհագրական բևեռի մոտ՝ հյուսիսային մագնիսական բևեռը: Դա է պատճառը, որ կողմնացույցի սլաքի հյուսիսային բևեռը, ձգվելով Երկրի մագնիսական հարավային բևեռից, ուղղվում է դեպի հյուսիս: Երկրի վրա կան վայրեր, որտեղ մագնիսական սլաքի ուղղությունը չի համընկնում սպասված ուղղությանը: Այդ երևույթը կոչվում է մագնիսական շեղում (անոմալիա):

01/02/19

Հաստատուն մագնիսներ

Ուսումնասիրելով բնական մագնիսները մարդիկ ծանոթացան մարմինների մագնիսական հատկությունների և մագնիսական երևույթների հետ:

Այժմ հայտնի է, որ բնական մագնիսները մագնիսական երկաթաքարի՝ մագնետիտի կտորներ են, որը կազմված է FeO-ից:

Զգալիորեն ուժեղ մագնիսական հատկությամբ արհեստական մագնիսներ ներկայումս ստանում են երկաթի, նիկելի և կոբալտի համաձուլվածքից:

Արհեստական մագնիսներին հատուկ ձև են տալիս և հաճախ ներկում երկու գույնով:

Լինում են ձողաձև, պայտաձև, ուղղանկյունաձև, օղակաձև և այլ մագնիսներ: Հաստատուն մագնիսները ձգում են երկաթ կամ երկաթի համաձուլվածք պարունակող մարմինները և չեն ձգում փայտից, ապակուց, գունավոր մետաղներից և այլ նյութերից պատրաստված առարկաները:

Մագնիսները ունակ են մագնիսացնելու մոտակա կամ իրենց հպվող երկաթե առարկաներ: Այդ առարկաների մագնիսական հատկությունները ժամանակավոր են և մագնիսացման աղբյուրը վերացնելիս, որոշ ժամանակ անց, անհետանում են: Հատատուն մագնիսի հատկությունները նրա տարբեր մասերում նույնը չեն:

Փորձը ցույց է տալիս, որ առավել ուժեղ մագնիսական հատկություն է հայտնաբերվում մագնիսի ծայրերին, իսկ կենտրոնում մագնիսը գրեթե չի ձգում երկաթե իրերը:

Օրինակ՝ եթե մագնիսը հպենք երկաթի հատույթին և հեռացնենք, ապա կնկատենք, որ նա հիմնականում կպչում է մագնիսի ծայրերին:

Յուրաքանչյուր մագնիս ունի 2 բևեռ: Համապատասխանաբար՝ S հարավային և N հյուսիսային:

Մագնիսական փոխազդեցության օրինաչափությունները պարզաբանելու համար հաճախ օգտվում են մագնիսական սլաքից:

Հայտնի է, որ երկաթի կտորը միշտ ձգվում է մագնիսի կողմից՝ նշանակում է, որ մագնիսին մոտեցնելիս այն մագնիսանում է այնպես, որ մագնիսին մոտ մասում առաջանում է հակառակ բևեռը: Երկրգունդը հսկայական մագնիս է, այն ունի իր մագնիսական բևեռները, իր շուրջը ստեղծում է մագնիսական դաշտ և փոխազդում է մագնիսական սլաքի հետ:

16.11.18

Հոսանքի ուժը հավասար է 0.17 Ա
Լարումը հավասար է 4.7
Դիմադրությունը 27.6 է

Ֆիզիկայի դասաժամին կատարեցինք փորձ, որը կապված էր էլեկտրականության հետ: Թելից կախված էին երկու կտոր ալյումինե փայլաթիթեղ: Տարբեր նյութերից առարկաներ շփեցինք տարբեր կտորներով, որպեսզի ստանանք էլեկտրական լիցք, որից հետո էլ մոտեցրեցինք ալյումինե կտորներին. դրանք իրար էին մոտենում: Օգտագործեցինք մի սարք, որը կազմված էր մետաղյա ձողից, դրա վրա կար ավելի փոքր սլաք, այն գտնվում էր ապակու մեջ: Սարքի վրա կար մետաղյա գունդ, որը միացած էր ձողին: Երբ լիցքավորված առարկան մոտեցնում էինք գնդին, սլաքը շարժվում էր: Դա այն պատճառով է, որ և ձողը, և սլաքը լիցքավորվում էին և ստանում էին նույն լիցքը: Սլաքը շարժվում էր, քանի որ նույն լիցքով առարկաները իրար վանում են:

Էլեկտրական լիցք

Էլեկտրական լիցքը սկալյար ֆիզիկական մեծություն է: Բնութագրում է մարմնի՝ էլեկտրամագնիսական փոխազդեցությանը մասնակցելու և էլեկտրամագնիսական դաշտի աղբյուր լինելու հատկությունը։ Էլեկտրական լիցքի հասկացությունն առաջին անգամ կիրառվել է 1785 թ. Կուլոնի օրենքում:

Չափման միավորը ՄՀ-ում կուլոնն է՝ 1 վայրկյանում 1 Ա հոսանքի ուժի դեպքում հաղորդչի լայնական հատույթով անցնող էլեկտրական լիցքը։ Վակումում 1 մ հեռավորության վրա գտնվող q1 = q2 = 1 Կլ երկու լիցքակիրներ փոխազդում են 9×109 նյուտոնուժով։ Այդ ուժով Երկրագնդի գրավիտացիան ձգում է 1 միլիոն տոննա զանգվածով մարմինը։

Էլեկտրական դաշտ

Էլեկտրական դաշտը մատերիայի հատուկ տեսակ է, որը գոյություն ունի ցանկացած լիցքավորված մարմնի շուրջ:

Մեր զգայարանների վրա այն չի ազդում, հայտնաբերվում է հատուկ սարքերի օգնությամբ:

Էլեկտրական դաշտի հիմնական հատկություններն են.

1. Լիցքավորված մարմնի էլեկտրական դաշտը որոշ ուժով ազդում է իր ազդեցության գոտում հայտնված ցանկացած այլ լիցքավորված մարմնի վրա:

2. Լիցքավորված մարմնի էլեկտրական դաշտը մարմնին մոտ տիրույթում ուժեղ է, իսկ նրանցից հեռանալիս թուլանում է:

Այն ուժը, որով էլեկտրական դաշտն ազդում է լիցքավորված մարմնի վրա, անվանում են էլեկտրական ուժ՝  Fէլ:

Այդ ուժի ազդեցության տակ էլեկտրական դաշտում հայտնված լիցքավորված մասնիկը ձեռք է բերում արագացում, որն ըստ Նյուտոնի II օրենքի հավասար է a=Fէլm, որտեղ m−ը մասնիկի զանգվածն է: Էլեկտրական դաշտը կարելի է գրաֆիկորեն պատկերել ուժագծերի օգնությամբ:

Էլեկտրական դաշտի ուժագծերն այն ուղղորդված գծերն են, որոնք ցույց են տալիս դրականլիցքավորված մասնիկի վրա ազդող ուժի ուղղությունն այդ դաշտում: