Հասարակագիտություն 2017-2018

Մայիսի 2-11
ա) Ի՞նչ է հեղափոխությունը: Հեղափոխության ինչպիսի՞ ձևեր ու տեսակներ գիտեք:
Հեղափոխությունը իշխանության մեջ փոփոխություններին ուղղված շարժում է: Հեղափոխությունները լինում են տարբեր ձևերի, օրինակ՝ կարող է երկրում մի քանի փոփոխություններ լինեն, կամ լրիվ փոխվի իշխանությունը այդ երկրում:

բ) Ի՞նչ արդյունքների կարող է հանգեցնել հեղափոխությունը:
Հեղափոխության հետևանքով մի երկրում կարող են իշխանությունում տեղի ունենալ տարբեր փոփոխություններ, կամ կարող է լրիվ փոխվել կառավարության ձևը:

գ) Պատմության մեջ տեղի ունեցած ի՞նչ հեղափոխություններ գիտեք:
Պատմության մեջ հայտնի են Ամերիկյան և Ֆրանսիական հեղափոխությունները:

դ) Ինչպիսի՞ հեղափոխություն է տեղի ունենում այսօր մեր երկրում: Փորձե՛ք ձեր գնահատականն ու վերաբերմունքն արտահայտել Հայաստանում տեղի ունեցող քաղաքական գործընթացների մասին:
Հիմա մեր երկրում տեղի է ունենում հեղափոխություն, որովհետև ժողովուրդը ուզում է փոխել վարչապետը և ուզում է գա նորը: Ուզում է վարչապետ լինի մեկը, ով կարող է վերջապես ճիշտ կառավարել մեր երկիրը: Իմ կարծիքով դա մեր երկրի զարգացման համար առաջին ճիշտ քայլն է, որ կարող ենք կատարել այսօր:



Ապրիլի 23-27

ա/ Բացատրե՛ք «Իրավունք» և «Մարդու իրավունք» հասկացությունները.

Կարծում եմ, որ իրավունքը այն է, ինչ մենք կարող ենք մեզ թույլ տալ, այն ինչ կարող ենք անել և բոլորը ունեն այդ իրավունքը։ Իսկ մարդու իրավունքը մեկ բանով է տարբերվում է ուղղակի իրավունքից։ Տարբերվում է այն բանով, որ այն միայն մարդունն է։ Այսինքն ուղղակի իրավունք կարող են ունենալ ոչ միայն մարդիկ, այլ նաև կենդանիները և այլն․․․

բ/ Թվարկե՛ք, ձեր կարծիքով, Մարդու ամենաառաջնային իրավունքները.

Կարծում եմ, որ մարդու ամենաառաջին իրավունքը ապրելն է։ Բոլոր մարդիկ ունեն ապրելու իրավունք։ Հետո գալիս է լավ ապրելու իրավունքը, ընտրության իրավունքը, կրթվելու իրավունքը և այլն․․․

գ/ Որքանո՞վ են, ձեր կարծիքով, պաշտպանված Մարդու իրավունքները մեր երկրում.

Մեր երկրում մարդու իրավունքները ընդհանրապես պաշտպանված են, բայց ոչ այդքանով, որքան մյուս՝ ավելի զարգացած երկրներում։ Բայց սա էլ է լավ չնայած այն բանին, որ կան երկրներ, որտեղ մարդու իրավունքները հաշվի չեն առնվում։

Ապրիլի 9-13

1. Ներկայացրե՛ք կոռուպցիայի պատճառները և հետևանքները՝

ա) պատճառները

Կոռուպցիայի հիմնական պատճառներն են եսասիրությունն ու ագահությունը: Մարդը սկսում է ավելի կարևորել իր սեփական բարեկացությունը քան հասարակության բարեկացությունը:

բ) հետևանքները

Կոռուպցիայի հետևանքներն են՝

հնարավորություն է տալիս հարկերից խուսափելու առավել ունևորներին՝ հիմնական բեռը գցելով ավելի անապահով խմբերի վրա

առաջացնում է դժգոհություն, մեծացնում հանրային լարվածությունը

սպառում է օրինականությանն ու ժողովրդավարությանը

իջեցնում է մարդկանց բարոյական գիտակցության մակարդակը, թուլացնում է իշխանության նկատմամբ վստահությունը

նվազեցնում է քաղաքացիների մասնակցությունը հասարակական գործունեությանը ու հետաքրքրությունը պետական իշխանության մարմինների աշխատանքի հանդեպ

կազմակերպված հանցագործությունների աճին է հանգեցնում

2. Ներկայացրե՛ք Թրաֆիքինգի՝

ա) իրականացնողների գործողությունները

– հավաքագրում

– տեղափոխում

– փոխանցում

– պահում

– ընդունում

– թաքցնում

– ստացում

բ) իրականացման եղանակները

– սպառնալիքի գործադրում

– ուժի կիրառում

– հարկադրանքի այլ միջոցների կիրառում (փաստաթղթերի կեղծում կամ առգրավում)

– առևանգում

– խարդախություն

– խաբեություն

– պաշտոնական դիրքի չարաշահում

– զոհի վիճակի խոցելիության չարաշահում

– գումարների տրամադրում

– կաշառում

– անձի նկատմամբ վերահսկողություն իրականացնող այլ անձի ձեռքբերում

գ) իրականացնելու նպատակները

– հարկադիր աշխատանք կամ ծառայություն

– ստրկություն կամ ստրկությանը հավասարազոր վիճակ
– տաժանակիր աշխատանք



Ապրիլի 3-7

Համեմատե՛ք Ազգային ժողովի կառուցվածքն ու գործառույթները ըստ հին ու նոր Սահմանադրությունների.

Նոր սահմանադրություն մեջ ավելացել են 7 գլուխներ իրենց հոդվածներով: Նոր սահմանադրությունում ավելացել է՝ տնտեսական, սոցիալական և մշակությաինոլորտներում օրենսդրական երաշխիքները և պետության քաղաքականությանհիմնական նպատակներ կետը, որի շնորհիվ մարդը մշակույթի կամ տնտեսության մեջ կարող է գումարներ դնել հասկանալով, որ այդ գործը կունենա օրենսդրական երաշխիքներ: Նոր սահմանադրության մեջ ավելացված գլուխները պետք է կարողանան շտկել մարդու կենցաղային և սոցիալական կյանքը:

Մարտի 5-9
1. Ուսումնասիրելով ՀՀ Սահմանադրությունը /2015թ. դեկտեմբերի 6/` դուրս գրե՛ք մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքներն ու ազատություններն ամրագրող հոդվածները՝ դրանք դասարանում քննարկելու նպատակով:

Գլուխ 2. Մարդու և քաղաքացու հիմնական իրավունքները և ազատությունները

74. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների կիրառելիությունն իրավաբանական անձանց նկատմամբ

75. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների իրականացման կազմակերպական կառուցակարգերը և ընթացակարգերը

76. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների սահմանափակումներն արտակարգ կամ ռազմական դրության ժամանակ

77. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների չարաշահման արգելքը

80. Հիմնական իրավունքների և ազատությունների վերաբերյալ դրույթների էության անխախտելիությունը

81. Հիմնական իրավունքներն և ազատությունները և միջազգային իրավական պրակտիկան



ժողովրդավարություն

Դեմոկրատիա - դեմոս (ժողովուրդ) +  կրակոս (իշխանություն) = դեմոկրատիա (ժողովրդավարություն)

Ժողովրդավարական իշխանություն - իշխանություն, որը ձևավորվում է ժողովրդի կողմից

Իշխանության երեք ճյուղերը՝ օրենսդիր իշխանություն (ազգային ժողով), գործադիր իշխանություն (կառավարություն), դատական իշխանություն (դատարաններ և արդարադատություն՝ առաջին ատյանի դատարաններ, վերաքննիչ դատարան, վճռաբեկ դատարան, սահմանադրական դատարան)

Փետրվարի 19-23

Պատրաստվե՛ք դաս-քննարկման «Ժողովրդավարություն» թեմայի շուրջ՝
1. Ժողովրդավարական իշխանություն
2. Իշխանության երեք ճյուղերը /Հասարակագիտության դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 98-103/.

• Ի՞նչ եք կարծում, մեր հանրապետությունը որքանո՞վ է համապատասխանում ժողովրդավարական պետության չափանիշներին: Ի՞նչն է, ձեր կարծիքով, առաջնահերթ բարելավման կարիք զգում:

Ես կարծում եմ, որ մեր հանրապետությունը այդքան էլ չի համապատասխանում ժողովրդավարական պետության չափանիշներին: Շատ բաներով չի համապատասխանում ժողովրդավարական պետության չափանիշներին:

• Կուզենայի՞ք արդյոք որևէ բնագավառում փոփոխություններ կատարել: Հատկապես ո՞ր և ինչու՞: Հիմնավորե՛ք ձեր պատասխանը:

Ես կուզենայի, որ կրթության ու բժշկության բնագավառներում կատարվեին ավելի շատ փոփոխություններ, ավելի շատ զարգանային: Նաև պետք է բարելավել մարդկանց բնակավայրերը:  Իմ կարծիքով դրանք առաջնահերթ խնդիրներն են:

• Պատկերացրե՛ք, որ դուք ընտրվել եք ՀՀ Ազգային ժողովի պատգամավոր: Օրենսդրական ի՞նչ փոփոխություններ կառաջարկեիք: Ներկայացրե՛ք, ձեր կարծիքով, առավել կարևոր երեք առաջարկություն:

Ես կփորձեի բարելավել մեր կրթական համակարգը՝ կվերանորոգեի դպրոցների շենքերը, կուզեի շատ փոփոխություններ անել կրթական ծրագրի հետ, որովհետև իմ կարծիքով այն հին է և ոչ այդքան արդյունավետ: Կուզեի ավելի շատ փող ծախսվեր կրթության բնագավառի բարելվան համար և ընդհանրապես կուզեի շատ փոփոխություններ անել կրթության բնագավառում:

Փետրվարի 5-9

Պատրաստվե՛ք և ներկայացրե՛ք «Ի՞նչ է իշխանությունը» թեման.

1.Իշխանություն և հեղինակություն 2. Իշխանության գործառույթները /բանավոր պատասխան, քննարկում, կարծիքների և տեսակետների արտահայտում, Հասարակագիտության դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 87-93/

• Թվարկե՛ք իշխանության գործառույթները:

Իշխանության հիմնական նպատակներից է մարդկանց ու հասարակական խմբերի միջև հարաբերությունները կարգավորելն է, այսինքն՝ օրենքներ են հաստատված, որպեսզի հնարավոր լինի մարդկանց պահանջմունքները բավարարել, ու որպեսզի կարողանանք մեր նպատակները իրականացնել: Իշխանությունը ապահովում է մեր անվտանգությունը, պաշտպանում է մեր իրավունքները, այն ընդհանրապես ապահովում է հասարակական կարգուկանոն:

• Համեմատե՛ք <<իշխանություն>> և <<հեղինակություն>> հասկացությունները: Ձեր կարծիքով, որքանո՞վ են դրանք փոխկապակցված: 

Իմ կարծիքով իշխանությունն ու հեղինակությունը իրար հետ փոխկապակցված են և շատ էլ նման են իրար, բայց իրականում նաև տարբեր են: Օրինակ՝ իշխանություն ունեցող մարդը նաև սովորաբար ունենում է հեղինակություն, իսկ միայն հեղինակությամբ մարդը՝ կարող է որոշ չափով էլ իշխանություն ունենալ: Նա իր հեղինակությամբ կարող է փոխել, համոզել ուրիշներին, ինչպես իշխանություն ունեցող մարդը: Իշխող մարդը կարող է լինել շատ սիրված և հարգված և այդպես ձեռք բերել հեղինակություն:

• Ընթերցե՛ք դասագրքի 92-93-րդ էջերում ներկայացված <<Առյուծը, աղվեսը և մուկը>> առակը և բացատրե՛ք դրա խորհուրդը:

Կարծում եմ, որ այս առակում առյուծը ուներ և՛ իշխանություն, և՛ հեղինակոթյուն, բայց նա չօգտագործեց իր իշխանությունը, միայն ցույց տվեց իր հեղինակությունը: Նա շատ ավելի ուժեղ էր աղվեսից և կարող էր նրանից հանգիստ հրաժարվել, բայց իմ կարծիքով իրեն ճանաչում էին իր բարի սրտով: Առյուծի այդ բարի հեղինակությունը շահագործելով ու առիթից օգտվելով աղվեսը կարողացավ այդպիսի խորամանկություն անել: Նա գիտեր, որ առյուծը չի հրաժարվի իր խնդրանքից և ձևացնում էր, որ վախենում էր նրանից: Նրանից էլ ավելի փոքր ու թույլ կենդանին՝ մուկը, չէր վախենում առյուծից և ուզում էր օգնել նրան: Իմ կարծիքով դա էլ խոսում է առյուծի լավ հեղինակության մասին: Կարծում եմ, որ այս առակը մեզ սովորեցնում է, որ պետք է մարդիկ մեզ լավ հեղինակությամբ ճանաչեն, այսինքն՝ բարիությամբ և այլ լավ հատկանիշներով, բայց չպետք է մոռանանք մեր իշխանությունը և պետք է այն օգտագործենք, երբ պետք է գալիս պաշտպանել մեր իրավունքները:

Դեկտեմբերի 4-8

Պատրաստվե՛ք դաս-քննարկման՝ «Քվեարկությունը՝ որպես իրավունք, պահանջ և պատասխանատվություն» թեմայի շուրջ /Հասարակագիտության դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 85-86, նաև ՀՀ Սահմանադրություն, ՀՀ Ընտրական Օրենսգիրք և համացանց/

Ի՞նչ տեղեկություններ ունեք Հայաստանում ընտրությունների վերաբերյալ: Օգտվելով համացանցից՝ նշե՛ք, թե ինչ ընդհանրություններ և տարբերություններ կան մեր հանրապետությունում և այլ երկրներում տեղի ունեցող ընտրությունների միջև:
Նախագահին ընտրում են Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիները: Ընտրությունները լինում են հինգ տարին մեկ: Նախագահը պետք է լինի երեսունհինգ տարին լրացած: Նույն անձը չի կարող լինել նախագահ երկու անգամից ավել: Ընտրություններին կարող են մասնակցել տասնութ տարին լրացած անձիք: Չկան տարբերություններ մեր հանրապետությունում և այլ երկրներում տեղի ունեցող ընտրությունների միջև:

Նոյեմբերի 27-Դեկտեմբերի 1

Պատրաստվե՛ք և ներկայացրե՛ք «Պատասխանատվություն և հանդուրժողականություն» թեման /բանավոր, սեփական կարծիքներով և մոտեցումներով, Հասարակագիտության դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 75-84/

Թվարկե՛ք, թե դուք որպես աշակերտ ինչ պատասխանատվություն ունեք դպրոցում:

Որպես աշակերտ ես պատասխանատվություն եմ կրում դասերին մասնակցելու, տնային առաջադրանքները կատարելու և կարգապահ լինելու:

Բերե՛ք օրինակներ, երբ դուք դրսևորել եք հանդուրժողականություն, բերե՛ք օրինակներ, երբ դուք անհանդուրժող եք եղել:
Չեմ հանդուրժում երկու բան. առաջինը՝ երբ ինչ-որ մեկը իմ փոխարեն որոշումներ է կայացնում, երկրորդը՝ երբ ինչ-որ մեկը փորձում է իր կրոնական հավատքները «փաթաթել» իմ վրա:

Նոյեմբերի 20-24

Պատրաստվե՛ք դաս-քննարկման «Հավասարություն» և «Իրավահավասարություն» թեմաների շուրջ/բանավոր, Հասարակագիտության դասագիրք, 8-րդ դասարան, էջ 71-74/

Գրավոր առաջադրանք՝

Թվարկե՛ք հատկանիշներ, որոնցով մարդիկ տարբերվում են իրարից.

Մարդիկ տարբերվում են ազգությամբ, ընդունակություններով, մտածելակերպով, արտաքինով, բնավորությամբ:

Բացատրե՛ք «Իրավական հավասարություն» հասկացությունը.

Բացատրե՛ք «Սոցիալական հավասարություն» հասկացությունը.
Սոցիալական հավասարություն կարելի է ասել գոյություն չունի, որովհետև կան շատ հարուստներ և շատ աղքատներ:

Հոկտեմբերի 16-20
1. Ի՞նչ է ազատությունը: Բերե՛ք առնվազն երեք բացատրություն:

1. Ազատությունը ժողովրդի իրավունքն է՝ տնօրինելու իր քաղաքական, պետական, հասարակական ու մշակութային կյանքը։

2. Ազատ լինել նշանակում է զերծ լինել ուրիշի իշխանությունից:

3. Ազատ լինել նշանակում է ունենալ իրավունք գործելու և խոսելու այնպես ինչպես ուզում ես:

2. Ձեր կարծիքով՝ ո՞ր դեպքում մարդու ազատությունը կարող է սահմանափակվել:

Մարդու ազատությունը կարող է սահմանափակվել, երբ նա անկախ չէ, և իր իրավունքները սահմանափակվում է ինչ-որ մեկի կողմից:

3. Ազատության մասին՝ գրքում ներկայացված ասույթներից ընտրե՛ք այն ասույթները, որոնց հետ դուք համաձայն եք /էջ 63/

Չկա մարդ, որն ազատությունը չսիրի: Բայց արդարամիտը դա պահանջում է բոլորի համար, անարդարամիտը՝ միայն իր: - Լյուդվիգ Բյոռնե

Հոկտեմբերի 2-6
Թվարկե՛ք ընտանեկան վեճերի և կոնֆլիկտների պատճառներ: Առաջարկե՛ք դրանց լուծման ուղիներ:
Ընտանեկան վեճերը կարող են լինել ընդհանուր համաձայնության չգալու, ֆինանսապես անապահովության կամ էլ հոգեբանական խնդիրների պատճառով: Այս վեճերը կարող են լուծվել հոգեբանի օգնությամբ:



Սեպտեմբերի 19-23
Փորձե՛ք բացատրել «համայնք» հասկացությունը տարբեր իմաստներով:
Տարածքը իր բնակիչներով, մարդկանց խմբերով՝ կոչվում է համայնք: Համայնքը ունի նախագահ, ով ղեկավարում է համայնքը:

Խմբի ներսում ի՞նչ պատճառներով կարող են առաջանալ հակասություններ և ինչպե՞ս կարելի է դրանք հաղթահարել.

Թվարկե՛ք մի քանի պատճառներ
Մի խումբ մարդիկ չեն ցանկանում մասնակցել, մյուսները բողոքում են, թե ինչու պետք է միայն իրենք աշխատեն:
Աշխատանքը կազմակերպելիս կարող են լինել հակասություններ:
Ոմանք կարող են ըմբոստանալ՝ չենթարկվելով կազմակերպիչներին:

Թվարկե՛ք հաղթահարման ուղիներ
Բացատրական աշխատանք տանել բնակչության հետ:
Քննարկել աշխատանքի կազմակերպման հերթականությունը նախապես:
Հավասարապես բաժանել աշխատանքը և բոլորի կարծիքը հաշվի առնել: